Przy organizacji zaopatrzenia w wodę bardzo popularne są rury wykonane z różnych materiałów polimerowych: polipropylen, metal, niskociśnieniowy polietylen, chlorowany polichlorek winylu. Ich stopniowe wypieranie tradycyjnych odpowiedników z żeliwa i stali wiąże się z ich trwałością, niskim kosztem, wytrzymałością i odpornością na niekorzystne czynniki środowiskowe, łatwością i wygodą łączenia. Takie zalety mogą znacznie przyspieszyć instalację sieci wodociągowych, zmniejszyć ich koszt i złożoność.
Metody łączenia rur wodnych
Sposób łączenia rur z tworzywa sztucznego podczas instalacji zaopatrzenia w wodę zależy od materiału, z którego są wykonane. Metody i narzędzia stosowane do rurociągów z jednego rodzaju tworzywa sztucznego nie mają zastosowania do innych.
Chlorowany polichlorek winylu (CPVC)
Szybko i łatwo podłącz chlorowane rury PVC w następujący sposób:
- Kawałek o wymaganej długości jest wycinany z całej rury za pomocą specjalnego narzędzia - obcinaka do rur.
- Przedmiot jest montowany za pomocą łącznika (kąt, trójnik, tuleja) bez klejenia. W takim przypadku mierzona jest odległość rury zawarta w połączeniu.
- Za pomocą specjalnego narzędzia lub ostrego noża fazę usuwa się z powierzchni czołowej przedmiotu obrabianego.
- Zewnętrzną powierzchnię przedmiotu obrabianego i złączkę wewnętrzną odtłuszcza się za pomocą specjalnego rozpuszczalnika.
- Specjalna warstwa kleju na bazie ciekłego chlorowanego polichlorku winylu jest równomiernie nakładana cienką warstwą na pozbawione tłuszczu powierzchnie.
- Rura jest podłączona do kształtki pod wymaganym kątem i unieruchomiona w tej pozycji nieruchomo przez 1 minutę. Klej bardzo szybko mocuje podłączone elementy doprowadzające wodę i nie wymaga dodatkowych wysiłków, aby je naprawić w procesie klejenia.
- Pozostały klej usuwa się ostrym nożem.
Tak zmontowana rura z tworzywa sztucznego działa pod wysokim ciśnieniem wody i nie przecieka. W przypadku niezamierzonego uszkodzenia systemu zaopatrzenia w wodę można go szybko i łatwo naprawić - w tym celu do otworu wkłada się odpowiedni kawałek polichlorku winylu i wylewa cienką warstwą kleju na wierzch.
Rury wykonane z prostego polichlorku winylu (PVC) o szarym lub jasnopomarańczowym kolorze nie są stosowane w sieciach wodociągowych. Ich charakterystyka i typ połączenia w kształcie dzwonu nie pozwalają na szczelność i stabilność systemu zaopatrzenia w wodę - pod wysokim ciśnieniem wyciekają. Pod wpływem gorącej wody zaczynają gwałtownie się zapadać. Taka komunikacja jest szeroko stosowana do układania kanalizacji zewnętrznej i wewnętrznej.
Metalowy plastik
Połączenie metalowo-plastikowych rur wodnych odbywa się za pomocą złączek zaciskanych i zaprasowywanych.
Złącze zaciskane jest instalowane w następujący sposób:
- Za pomocą nożyczek lub piły do metalu wycina się kawałek wymaganej długości z całej rury.
- Nakrętkę i pierścień zaciskowy nakłada się na wycięty półfabrykat.
- W przypadku przedmiotu kalibru lub stożka wewnętrzna średnica przedmiotu obrabianego jest nieznacznie rozszerzona - skalibrowana. Podczas korzystania z kalibru, jednocześnie z tym, następuje gratowanie od powierzchni czołowej przedmiotu obrabianego - pogłębiacza.
- Łącznik jest wkładany do przedmiotu obrabianego. Aby ułatwić wsiadanie i zapobiec zarysowaniu i ześlizgnięciu się gumowych pierścieni uszczelniających, smaruje się mydłem w płynie.
- Na styku łącznika i przedmiotu obrabianego najpierw naciska się pierścień zaciskany, a następnie nakrętkę.
- Zamocuj łącznik w przedmiocie obrabianym, zaciskając nakrętkę za pomocą klucza nastawnego na gwincie.
Wodociąg metalowo-plastikowy wykonany przy użyciu tej technologii, pion wody gorącej lub zimnej wytrzyma do 10-12 lat.W takim przypadku połączenie jest składane, wymaga okresowej kontroli (1 raz na 3-4 lata) i dokręcenia nakrętki, jeśli zostanie wykryty wyciek.
Proces łączenia za pomocą złączek zaprasowywanych jest bardziej czasochłonny i wymaga specjalnego sprzętu - prasy ręcznej lub elektrycznej. Sekwencja mocowania złączek zaprasowywanych składa się z następujących manipulacji:
- Wewnętrzna średnica odcinka rury jest skalibrowana i pogłębiona za pomocą specjalnego miernika.
- Złączka zaprasowywana z tuleją zaciskaną jest wkładana do przedmiotu obrabianego. Kompletność kontaktu rury z łącznikiem można ocenić za pomocą specjalnych okien wskaźnikowych na niej - jeśli są całkowicie zamknięte przez rurę, możesz rozpocząć zaciskanie. Jeśli nie, konieczne jest wielokrotne i dokładniejsze kalibrowanie i pogłębianie wewnętrznej średnicy przedmiotu obrabianego.
- Zamocuj złączkę na elemencie metalowo-plastikowym za pomocą prasy elektrycznej lub ręcznej za pomocą dysz o odpowiedniej średnicy.
Złącze zaciskane jest wygodniejsze w porównaniu do połączenia zaciskanego - w przypadku silnego wycieku, którego nie można wyeliminować przez dokręcenie nakrętki, można go zdemontować, wymienić oringi i szybko złożyć. Chociaż złączki zaprasowywane nie wymagają okresowych przeglądów i konserwacji, nie można ich naprawić w przypadku wycieku lub uszkodzenia.
Polipropylen
Najpopularniejsza metoda łączenia rur polipropylenowych - spawanie w wysokiej temperaturze - składa się z następujących kroków:
- Niezbędna długość jest wycinana z całej rury.
- Wewnętrzna powierzchnia złączki i zewnętrzny przedmiot obrabiany, który ma zostać połączony podczas lutowania, są odtłuszczone.
- Za pomocą czarnego ołówka, który jest wyraźnie widoczny na białym tle, na przedmiocie obrabianym zaznacza się znak wskazujący, ile rury powinna przejść podczas lutowania w złączce.
- Obrabiany przedmiot i łącznik polipropylenowy są jednocześnie wkładane do tulei i trzpienia ogrzewanego do wymaganej temperatury na końcu lutownicy (urządzenie do zgrzewania wyrobów polipropylenowych w wysokiej temperaturze).
- Po 5-10 sekundach części lutowane są usuwane z korpusów roboczych lutownicy i są łączone bez obrotu.
- Dopóki nie zostanie całkowicie schłodzone, dopuszczalna jest zmiana kąta obrabianego przedmiotu i montażu w płaszczyźnie pionowej lub poziomej bez obracania ich względem siebie.
Podczas lutowania takich rur ważne jest przestrzeganie temperatury i czasu nagrzewania łączonych części. Przy dłuższej ekspozycji i wysokich temperaturach polipropylen może silnie stopić się, blokując lub zwężając przejście w strumieniu wody. Niewystarczająca temperatura i krótki czas otwarcia migawki doprowadzą do wycieków z powodu niepełnego stopienia powierzchni łączących łącznika i rury ze sobą.
Produkty hydrauliczne wykonane z polipropylenu nie połączą się dobrze, jeśli na powierzchniach lutowanych będą kropelki wody - wilgoć odparowana podczas lutowania zakłóci normalne spiekanie polipropylenu i doprowadzi do powstania wnęk i otworów w złączu lutowniczym.
Polietylen
Połączenie rur z polietylenu do zaopatrzenia w wodę odbywa się za pomocą złączek zaciskowych (złączek) w następujący sposób:
- Najpierw nakłada się na rurkę zaciskaną nakrętkę, a następnie tuleję zaciskową (pierścień zaciskowy).
- Rura jest wkładana do korpusu kształtki, aż się zatrzyma.
- Tuleja przesuwa się do gwintowanej części złączki.
- Łącznik mocuje się do rury poprzez dokręcenie nakrętki.
Aby połączyć rury HDPE z rurami wodnymi o dużej średnicy (ponad 100 mm), stosuje się specjalne spawarki, które służą do instalowania wysokociśnieniowych linii zaopatrzenia w wodę. Zastosowanie takiego urządzenia do montażu domowego systemu zaopatrzenia w wodę z polietylenu w prywatnym domu jest niepraktyczne.
Cechy połączenia rur z różnych materiałów
W praktyce często konieczne jest łączenie rur wykonanych z materiałów o różnych właściwościach: metal i polipropylen, metal i polietylen, polipropylen i metal z tworzywa sztucznego. Metody utrwalania:
- Do łączenia rur metalowych z rurami polipropylenowymi stosuje się łączniki z gwintem zewnętrznym lub wewnętrznym wlutowane w tworzywo sztuczne.
- Połączenie rury z polietylenu (HDPE) ze stalą wykonuje się za pomocą złączek zaciskowych. W tym samym czasie rura polietylenowa jest mocowana w złączce w tradycyjny sposób, a stalowy gwint jest wkręcany w tuleję za pomocą lnu lub nawijacza i smaru za pomocą pasty uszczelniającej. Przepływy wody z polietylenu o dużej średnicy zostaną podłączone do zaworu, kranu żeliwnego za pomocą specjalnego kołnierza i mocnych śrub.
- Mocowanie przepływów wody metal-plastik i polipropylen odbywa się za pomocą tulei lutowniczej i urządzenia do spawania dyfuzyjnego (lutownica do rur z polipropylenu) lub złączki zaciskowej i przejściowej tulei zespolonej (polipropylen - wewnętrzny metalowy gwint).
Ze względu na prostotę i dostępność metod mocowania rur polimerowych, plastikowe rury wodne, w przeciwieństwie do metalowych, są montowane znacznie łatwiej i szybciej, bez użycia gwintowanych narzędzi, fizycznie ciężkich pakietów połączeń gwintowych i spawania.
